Assertief het nieuwe jaar in: respect voor anderen én jezelf
Een nieuw jaar is hét perfecte moment om een frisse start te maken! Misschien horen ‘meer nee durven zeggen’ of ‘meer voor mezelf opkomen’ wel tot jouw goede voornemens?
Wil je ‘nee’ leren zeggen zonder anderen (of jezelf) onnodig te kwetsen? Of wil je je eigen grenzen beter leren kennen en beschermen? Dan is assertiviteitstraining of -begeleiding misschien wel iets voor jou!
Wat is assertief gedrag?
Assertief gedrag wordt soms ten onrechte gezien als ‘agressief’, maar dat klopt eigenlijk niet. Er zijn 4 manieren om te communiceren: assertief, agressief, passief en manipulatief. Hierbij wordt gekeken naar de mate van respect voor jezelf én voor anderen.
Passief gedrag
Bij passief gedrag besteed je vooral aandacht aan de ander. Je wil hem of haar niet kwetsen en cijfert jezelf indien nodig dan ook helemaal weg. Je durft niet weigeren wanneer een vriendin je vraagt om te babysitten, ook al had je eigenlijk al andere plannen. Of je weet wel dat jij die promotie meer verdiende dan je collega maar je durft er niks van te zeggen omdat je absoluut conflicten wil vermijden. Bij passief gedrag doe je jezelf dus eigenlijk te kort.
Agressief gedrag
Het omgekeerde uiterste van passief gedrag, is agressief gedrag. Hierbij besteed je enkel aandacht aan jezelf, zonder daarbij rekening te houden met de gevoelens van anderen. Je gedraagt je egoïstisch en wil kost wat kost je gelijk halen. Bij agressief gedrag worden stemverheffingen of kwetsende opmerkingen dan ook niet geschuwd.
Manipulatief gedrag
Bij manipulatief gedrag heb je geen respect voor jezelf, en ook niet voor anderen. Je bedenkt excuses om een bepaalde taak niet te moeten doen door bijvoorbeeld te liegen. Hierdoor zorg je er op slinkse wijze voor dat je aan een taakje ontsnapt zonder dat je ‘nee’ moet zeggen. Helaas is dit niet heel respectvol naar de ander toe, en ben je ook niet respectvol voor jezelf. Je bent namelijk niet voor jezelf opgekomen door je gevoelens uit te spreken.
Assertief gedrag
Wanneer je communiceert vanuit respect voor jezelf én anderen, ben je assertief. Je durft ‘nee’ zeggen wanneer je je ergens niet goed bij voelt, maar houdt in deze communicatie ook rekening met de wat de andere wil of nodig heeft. Je maakt op een positieve manier duidelijk waar je grenzen liggen zonder de grenzen van de ander uit het oog te verliezen.
Waarom is assertiviteit belangrijk?
De belangen van anderen altijd boven die van jezelf stellen, lijkt misschien een liefdevolle daad. Maar het is belangrijk om te weten dat er een keerzijde is.
Door onvoldoende voor jezelf op te komen, doe je jezelf namelijk te kort en riskeer je jezelf te overbelasten. Je gaat constant over je eigen grenzen heen en wordt daardoor vatbaarder voor stress en een burn-out.
Dankzij assertiviteit leer je jezelf net zo respecteren als je anderen respecteert. Je vindt dus een balans tussen opkomen voor jezelf en er op een positieve manier zijn voor de ander. Soms betekent dit ‘nee’ zeggen en soms betekent dit ‘ja’ zeggen. Je leert luisteren naar jezelf en de ander.
Enkele voorbeelden van assertief gedrag zijn:
- ‘Nee’ zeggen tegen die extra klus op het werk omdat je meer tijd met je gezin wil doorbrengen
- Niet op een uitnodiging voor een sociale activiteit ingaan omdat je liever een rustig avondje op de bank doorbrengt
- Bij je standpunt blijven, ook als de ander dit niet leuk vindt om te horen
- In plaats van uitvluchten te zoeken wanneer je iets niet wil of kan doen, dit op een respectvolle manier communiceren
- Niet constant ‘sorry’ zeggen. Het is oké om iets niet te willen doen omdat je er geen zin in hebt of omdat je al andere plannen had. Je hoeft je daarvoor niet te verontschuldigen.
- …
Wil je assertiever worden?
Als je het soms (of vaak) moeilijk hebt om ‘nee’ te zeggen wanneer je iets gevraagd wordt waar je eigenlijk echt geen zin in of tijd voor hebt, dan kan leren om je assertief op te stellen je leven veranderen.
Omdat jij je grenzen beter leert aangeven, zullen ze beter gerespecteerd worden, en zullen anderen hopelijk meer rekening met je houden. Je krijgt ook meer zelfvertrouwen en voelt je beter bewust van jezelf. Als je assertief bent op het werk, krijg je bovenop al die voordelen ook meer plezier uit je werk omdat je vaker taken kan doen die je graag doet én omdat je je work-life balance beter kan bewaken.
Iedereen kan assertiever worden. Dit hoeft uiteraard niet van de ene dag op de andere te gebeuren. Je kan klein beginnen. Krijg je bijvoorbeeld een opdringerige telefoonverkoper aan de lijn? Zeg dan vriendelijk maar kordaat dat je niet geïnteresseerd bent. Of zeg eens ‘nee’ wanneer je zus je vraagt om te babysitten en je eigenlijk al plannen had. Oefening baart kunst!
Kan je nog wel een duwtje in de rug gebruiken? Een assertiviteitscoach kan je hierin uitstekend begeleiden! Zo kan jij in het nieuwe jaar meer dan ooit het leven leiden dat jij wil.